Inhoudsopgave
De originele betekenis van het woord ‘batterij’ komt uit de 16de eeuw. Toen was een batterij een reeks stukken zwaar geschut. In hoeverre zijn moderne batterijen ook zwaar geschut in onze 21ste eeuw? Met de juiste strategie en in de juiste handen, zijn thuisbatterijen het geheime wapen in ons chaotische energielandschap.
Zonnepanelen, daar kijkt al niemand meer van op. Het volstaat in te zoomen op een willekeurige plek op Google Maps, en de PV (photovoltaic) installaties fonkelen je tegemoet. Leuk en aardig die zelfconsumptie, elk vonkje energie dat we niet opwekken met dinosap, is mooi meegenomen. Maar het zwakke punt blijft: ’s nachts schijnt de zon niet. En laten we nu net dan meestal thuis zijn. Minder zichtbaar, en misschien daarom ook minder populair, zijn thuisbatterijen. Bovendien zijn thuisbatterijen omhuld in een nevel van onwetendheid, verwarring en verkeerde perceptie. Daaruit volgt dat de acceptatiegraad van thuisbatterijen veel lager ligt dan die van zonnepanelen. Veel zonnepaneeleigenaars hebben geen thuisbatterij. In Nederland is de jump naar thuisbatterijen volop aan de gang. 1 op 5 van de huiseigenaren geeft aan dit jaar nog een batterij aan de muur te hangen. Nederlanders staan erom bekend altijd iets verder voorop te lopen dan Vlamingen. De trend zal dus ongetwijfeld ook in Vlaanderen volgen.
It’s all about the why
Waarom zijn thuisbatterijen zo interessant? En waarom zijn ze niet voor iedereen interessant? Waarom is het nu het moment om zo’n mega Duracell in huis te slepen? Waarom is het zeker interessant als ik een elektrische auto heb? Waarom is het eigenlijk een geheim wapen in een energielandschap met niet langer terugdraaiende meters, dynamische prijsformules, capaciteitstarieven en netbeheerders die omvormers van zonnepaneelinstallaties uitschakelen. Waarom wordt het interessant als verwarming op fossiele brandstoffen wordt uitgefaseerd (geen nieuwe gasaansluitingen meer vanaf 2025, verbod op verkoop stookolieketels vanaf 2035)? Waarom is een batterij interessant in combinatie met een warmtepomp? Zoals Aughra in de Dark Crystal zei: ‘Questions, questions, too many questions’.
Bestook het chaotische energielandschap met stabiliteit
Laten we starten met het slagveld: de chaos van het hedendaagse energielandschap. Ten laatste in 2029 zijn alle analoge terugdraaiende meters vervangen door digitale meters. Afhankelijk van het gebruikspatroon van zonnepaneeleigenaars, is een terugdraaiende meter interessanter dan de digitale. Een thuisbatterij biedt in beide gevallen een stabiliserend antwoord. Het surplus aan zelf-opgewekte energie wordt op je thuisbatterij opgeslagen. Die is dan beschikbaar wanneer de zon er niet is. Een andere factor in dat landschap is het capaciteitstarief . Dat kan aan grootverbruikers een aardige duit kosten. Dankzij een thuisbatterij kunnen pieken in het verbruik afgevlakt worden zodat extra kosten worden vermeden. Energielandschap – Thuisbatterij: 0-2.
Het dynamisch tarief: munitie voor je batterij
Combineer je zonnepanelen en thuisbatterij met een dynamisch tarief (niet te verwarren met een variabel tarief), dan bestook je jouw energierekening met clustermunitie. Bij een dynamisch tarief verschilt de prijs van je energie elk uur. Dankzij een energiemanagementsysteem (EMS) wordt je batterij een spelverdeler. Is de energie duur op de markt en is er geen zon: je gebruikt energie van de batterij. Heb je nog energie over? Dan verkoopt je batterij aan de markt. Is de energie goedkoop en geen zon? Je batterij importeert stroom van het netwerk en slaat die op. Zo berekent een EMS zoals Jullix van Innovoltus steeds de voordeligste situatie. Energielandschap – Thuisbatterij: 0-3.
Kan ik mijn EV opladen met een thuisbatterij?
Het antwoord is eigenlijk nee, maar ja: een batterij met een batterij opladen is niet erg kostenefficiënt. Waarom is een thuisbatterij dan wel interessant voor wie een Muskmobiel of andere EV op de oprit heeft? Het capaciteitstarief! Je auto opladen terwijl je andere huishoudelijke taken uitvoert, kan een flinke capaciteitspiek, en dito kosten, opleveren. Een batterij in combinatie met een EMS en slimme laadpaal voorkomt zo’n pieken. Je laadt niet gratis op, maar bespaart wel een flinke slok op de borrel.
Wat als mijn stroomleverancier mijn omvormer van mijn zonnepanelen lam legt?
Fluvius werd in 2023 bedolven onder klachten van zonnepaneeleigenaars. De omvormer van hun zonnepanelen sloeg af omdat er op dat ogenblik een overaanbod van zonne-energie was. Een EMS als Jullix zal de batterij laden als de prijzen het laagst zijn (meestal als er veel zonneproductie is). Een grote hoeveelheid ge-exporteerde energie gaat gepaard met uitvallen van de omvormer. Door niet te exporteren op die momenten en de batterij op te laden vermijden we uitval en halen we het maximale uit de zonne-energie.
Pompen of verkleumen
De uitfasering van fossiele brandstoffen, drijft consumenten richting verwarmen met elektriciteit. Wie niet wil verkleumen, komt dus vrij snel bij een warmtepomp uit. Een batterij begint dan helemaal te renderen. Met een thuisbatterij kan je het aandeel van zonne-energie in je energieverbruik van 30 naar 80% verhogen. Wie al een warmtepomp heeft, weet dat die veel elektriciteit slurpen. Een batterij voorkomt opnieuw Himalaya-achtige capaciteitspieken.
Schieten op groot- en middelverbruikers
Thuisbatterijen zijn niet interessant voor consumenten die minimaal stroom verbruiken. Ben je alleenstaande en woon je op een kleine studio, dan is het niet de moeite die batterij de trap op te sleuren (calculator opbrengst batterij). Maar wie een EV heeft of een flink gezin, zal meer stroom verbruiken. Voor die laatste groep is een thuisbatterij erg interessant. Zeker nu de warmtepompen ons worden opgedrongen en simultaan energieverbruik als de 8ste zonde wordt beschouwd. Haal dus maar zo’n stuk geschut in huis en schiet die prijschaos aan flarden. En doe het nu, want de prijzen voor batterijen zijn momenteel erg laag. Als Vlaanderen Nederland achterna gaat en de batterijen-tsunami ook hier begint, schieten de prijzen ongetwijfeld weer de lucht in.
